صفحه 420

مسئله 166- يكى از گناهانى كه قرآن شريف آن را پليد و نظير شراب‌خوارى مى‏داند، قمار است:

«انَّما الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ ... رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوه»[1]

«همانا شراب و قمار، پليدى و از عمل شيطان است پس از آن بپرهيزيد.»

لذا علاوه بر حرمت، موجب تباهى روح و ضعف اعصاب و افسردگى دل نيز مى‏شود، و بدتر از همۀ اينها موجب تباهى دين و دنياى انسان است، و چنان‌که در احكام قمار نيز گفته شد، قمار بر پنج قسم است:

اوّل: بازى كردن با آلات مُعِدِّه، يعنى آلاتى كه براى قمار كردن ساخته شده است، همراه با قصد برد و باخت.

دوّم: بازى كردن با آلات معدّه، بدون قصد برد و باخت.

سوّم: بازى كردن با آلات غير معدّه، يعنى چيزى كه از آلات قمار نيست، همراه با قصد برد و باخت.

چهارم: بازى كردن با آلات غير معدّه، بدون قصد برد و باخت.

پنجم: مسابقاتى كه در اين زمان متداول است نظير تيراندازى، قايق‌رانى، طريقۀ حمله به دشمن يا فرار از او، گرچه با قصد برد و باخت باشد.

قسم اوّل و دوّم و سوّم حرام است و قسم چهارم گرچه حرام نيست، ولى بسيارى از مفاسد آن اقسام سه‌گانه را دارد و يك مسلمان واقعى عمر خود را صرف این‌گونه كارها نمى‏كند و قسم پنجم، اشكالى ندارد.

مسئله 167- شخص قمار كننده آنچه را به وسيلۀ قمار به دست مى‏آيد، مالك نمى‏شود، اگرچه بازنده راضى به آن باشد، و بايد به صاحبش رد كند، مگر اينكه صاحب مال به‌عنوان بخشش و مانند آن به او بدهد.

مسئله 168- ايجاد جلسه براى قمار و نشستن در آن جلسه و ياد دادن قمار و يادگرفتن آن و مانند اينها حرام است، و اگر پولى از اين راه به دست آورد مالك نمى‏شود و بايد به صاحبش رد كند.

صفحه 421

مسئله 169- در توبه از قمار چون حقّ‌النّاس است، علاوه بر پشيمانى از آن گناه بزرگ، بايد همانطور كه گفته شد آنچه را به دست آورده به صاحبش رد كند يا صاحب مال او را برئ‌الذّمّه كند، و اگر دسترسى به او ندارد، بايد رجوع به حاكم شرع كند، و اگر قدرت مالى ندارد، بايد تصميم داشته باشد كه هر وقت توانست خود را برئ‌الذّمّه كند.